Palliatieve sedatie is het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase, om het lijden van de patiënt te verlichten. Het doel is niet het leven te bekorten of te verlengen. De palliatieve sedatie is een onderdeel of sluitstuk van palliatieve zorg, tijdens de stervensfase van je dierbare, als het overlijden binnen een tot twee weken wordt verwacht. Je dierbare wordt niet meer behandeld, zodat hij/zij uiteindelijk aan zijn/haar ziekte overlijdt; een natuurlijke doodsoorzaak. In medische termen heet dit medische abstinentie.

Er kunnen twee verschillende situaties worden onderscheiden:
• Continu sederen tot het moment van overlijden, als het overlijden binnen één tot twee weken wordt verwacht.
• Kortdurend of met onderbreking sederen.

De indicatie voor palliatieve sedatie onder de voorwaarden van palliatieve zorg is het bestaan van één of meer onbehandelbare ziekteverschijnselen, welke leiden tot ondraaglijk lijden van je dierbare, ondanks bijvoorbeeld pijnbestrijding.
Ook als je dierbare zinloosheid of leegheid van het bestaan ervaart kan dat een indicatie zijn voor palliatieve sedatie, wanneer het gaat om ervaren van zinloosheid van het bestaan in het perspectief van een overlijden dat binnen één tot twee weken wordt verwacht.

Situatie in Nederland


Palliatieve sedatie valt in Nederland onder “normaal medisch handelen”, in tegenstelling tot euthanasie, dat valt onder “bijzonder medisch handelen”. Bij palliatieve sedatie zijn er geen zorgvuldigheidseisen. De eis dat de behandelend arts ten minste één andere onafhankelijke arts moet raadplegen is alleen een eis bij euthanasie. Palliatieve sedatie valt niet onder het Wetboek van Strafrecht, zoals dat bij euthanasie wel het geval is. De arts heeft dan ook geen meldingsplicht.